خانواده کراندوم یا یاقوت هاداراي ترکيب اکسيد آلومینیوم (Al2o3 )است که به دليل وجود عناصر واسطه به رنگهاي متفاوتي يافت مي شود .
از معادن اصلي ياقوت در جهان مي توان کشورهايي مثل تايلند ، ويتنام ،کامبوج ،برمه ،سريلانکا ، ماداگاسکار ،پاکستان ، افغانستان ،هند ،امريکا و آفريقاي شرقي را نام برد.
سختي ياقوت 9 است و به همين علت سنگي مناسب براي استفاده روزانه در صنعت جواهرات بوده و براحتي تخريب نمي شود.

ياقوت قرمز(Ruby)

مشهورترين معدن که داراي بهترين کيفيت ياقوت قرمز در دنيا مي باشد برمه است که نام آن به ميانمار (Myanmar) تغيير پيدا کرده است . ياقوتهاي قرمز خالص و يا دانه اناري ازمعدن mogok برمه استخراج مي گردد و در دنياي تجارت از ارزش بالايي برخوردار هستند. رنگ قرمز ياقوت با معاني متفاوتي در تاريخ و فرهنگ ها به همراه بوده است. براي مثال در برخي از فرهنگها رنگ قرمز به رنگ قرمز خون جاري در بدن تشبيه شده است که به انسان قدرت زندگي مي دهد.
اين ياقوتهاي قرمز، رنگ قرمز زيباي خود را به علت وجود عنصر کروميوم و فقدان عنصر آهن بدست آورده اند.

یاقوت قرمز تراپیچه (Trapiche Ruby)

این نمونه که در برمه یافت شد، اواین بار در سال 1995 توسط GIA ثبت شد. از دیگر منابع آن می توان به کینه، پاکستان، کشمیر،نپال و تاجیکستان اشاره کرد. در این نمونه ناخالصی ها به گونه ای قرار گرفته اند که شکل ستاره را در سنگ ایجاد می کنند و با پدیده ستاره ای متفاوت است.

ياقوت کبود (Blue Sapphire)

پس از ياقوت قرمز ، ياقوت کبود با ارزش ترين سنگ در خانواده ي ياقوت هاست .بهترين رنگ طبيعي ياقوت کبود ازمعادن کشمير هند استخراج مي گردد و داراي رنگ آبي پررنگ مخملي است . البته ياقوتهاي سريلانکا هم مي توانند داراي رنگ زيباي ياقوت کبود کشمير هند باشند. وجود عناصري چون تيتانيوم و آهن باعث ايجاد رنگ آبي مايل به بنفش در ياقوت کبود مي شود .
از منابع مهم ياقوتهاي کبود مي توان کشمير هند ،سريلانکا،برمه،تايلند،پاکستان ،افغانستان ، استراليا و آمريکا را نام برد .

Padparadscha Sapphire

رنگ این نوع یاقوت به رنگ شکوفه گل نیلوفر آبی تشبیه شده است که دارای رنگ صورتی نارنجی بوده و در طبیعت کمیاب است. هرچه غلظت رنگ آن بیشتر و از پاکی مناسب و برش خوبی برخوردار باشد قیمت آن افزایش چشم گیری پیدا می کند.
البته لازم به ذکر است که بسیاری از این سنگ ها در اصل در ابتدا رنگ صورتی دارند و بعد از فرآیند بهسازی این رنگ را پیدا می کنند که شناسایی این دسته از یاقوت ها توسط گوهرشناسان خبره قابل شناسایی بوده و از ارزش بسیار کمتری نسبت به نوع رنگ طبیعی آن برخوردار هستند.
از آنجایی که در بازارهای جهانی نوع مصنوعی این گونه یاقوت ها به وفور یافت می شود اکیداً توصیه می شود از اصالت این نوع گوهرها قبل از خریداری اطمینان حاصل شود.

Songea Sapphire

گوهری از معدن سونجیا در تانزانیا که رنگ منحصر به فردی از خانواده یاقوت را به نمایش می گذارد. رنگی که مشابه دیگر گوهر ها نبوده و گاهی دو رنگ و یا ترکیبی از رنگ ها در آن دیده شده و با تغییر زاویه دید، رنگ های آن نیز تغییر می کند.

Color Change Sapphire

برخی از کروندوم ها پدیده تغییر رنگ (Color Change) دارند. یعنی زیر نور سفید و زرد طیف های متفاوتی از رنگ ها را نشان می دهند از سبز آبی، زرد آبی یا صورتی تا بنفش ارغوانی. بیشتر آنها در زیر نور سفید تقریبا آبی و زیر نور زرد بنفش - ارغوانی دیده می شوند.

یاقوت ستاره ای (Star Sapphire)

نمونه کمیاب خانواده کروندوم که پدیده ستاره ای 6 پر را نشان می دهد. این گوهردر طیف رنگی آبی تا صورتی، نارنجی، زرد، سبز، بنفش کم رنگ، خاکستری یا مشکی دیده می شود. پدیده ستاره ای آن معمولا سفید رنگ است اما نمونه های در تایلند یافت شده اند که پدیده آن طلایی است.

یاقوت های فانتزی (Fancy Sapphires)

رنگهاي ديگر ياقوت را Sapphire مي نامند که هميشه اين نام با رنگ آن همراه است مثل Yellow Sapphire (ياقوت زرد) و Colorless Sapphire (ياقوت بيرنگ) و ...

جهت مشاهده گالری عکس این خانواده می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید